«Ե­րա­նե­լի Մկր­տիչ Սարգ­ս­յա­նը»

Նո­յեմ­բե­րի 7-ին Ջեր­մու­կի կր­թա­հա­մա­լի­րում հա­ճե­լի ի­րա­րան­ցում էր: Ա­շա­կերտ­նե­րը ան­համ­բե­րու­թյամբ սպա­սում էին պատ­վար­ժան հյու­րե­րին: Նրանք էին բա­նաս­տեղծ, «Հայ­րե­նի­քի ձայն» թեր­թի խմ­բա­գիր Հա­րու­թյուն Հով­նա­թա­նը, գրա­կա­նա­գետ, բա­նա­սի­րա­կան գի­տու­թյուն­նե­րի դոկ­տոր, պրո­ֆե­սոր Դա­վիթ Գաս­պա­րյա­նը, գրա­կա­նա­գետ, «Հա­յաս­տան» հրա­տա­րակ­չու­թյան տնօ­րեն Վա­հագն Սարգ­սյա­նը, բա­նաս­տեղծ, ՀԳՄ ան­դամ Վազ­գեն Խա­նո­յա­նը:

Հան­դի­պու­մը բա­ցեց հա­յոց լեզ­վի և գրա­կա­նու­թյան ու­սուց­չու­հի Ա­լի­սա Ա­միր­ջա­նյա­նը: Ող­ջու­նե­լով հյու­րե­րին` նա ա­սաց, որ ի­րենց կր­թօ­ջա­խում բա­րի ա­վան­դույթ է դար­ձել հյու­րըն­կա­լել ժա­մա­նա­կա­կից գրող­նե­րի, մշա­կույ­թի գոր­ծիչ­նե­րի: Ա­շա­կերտ­նե­րը սի­րով են հի­շում ի­րենց հան­դի­պում­նե­րը ար­ձա­կա­գիր­ներ Հո­վիկ Վար­դու­մյա­նի, Ա­լիս Հով­հան­նի­սյա­նի, բա­նաս­տեղծ­ներ Շանթ Մկրտ­չյա­նի, Նա­նեի, Լի­պա­րիտ Սարգ­սյա­նի և ու­րիշ­նե­րի հետ:
ՈՒ­սուց­չու­հին նշեց, որ այս հան­դիպ­ման շար­ժա­ռի­թը Հ. Հով­նա­թա­նի «Ե­րա­նե­լի Մկր­տիչ Սարգ­սյա­նը» գիրքն է (2018): Բարձր գնա­հա­տե­լով գիրքը` նա նշեց, որ այդ­տեղ բա­նաս­տեղծն ակ­նա­ծան­քով ու ջեր­մու­թյամբ է ներ­կա­յաց­րել իր զրույց­նե­րը ան­վա­նի գրո­ղի և մտա­վո­րա­կա­նի հետ, նաև գրա­կա­նա­գի­տա­կան ինք­նա­տիպ վեր­լու­ծու­թյուն­նե­րով, մեկ­նու­թյուն­նե­րով մեկ ան­գամ ևս արժևո­րել Մ. Սարգ­սյա­նի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րը:

Ա. Ա­միր­ջա­նյանն ա­սաց, որ ոչ միայն այ­սօր­վա ըն­թեր­ցա­սեր­նե­րի սի­րե­լի հե­ղի­նակն է Մկր­տիչ Սարգ­սյա­նը, այլև իր՝ 70-80-ա­կան­նե­րի սերն­դի, ո­րը քա­ջա­ծա­նոթ էր նրա եր­կե­րին՝ կրթ­վել, դաս­տիա­րակ­վել է նրան­ցով, նրան­ցից բա­րու­թյան և ազն­վու­թյան դա­սեր քա­ղել:
Իր ապ­րած կյան­քով ևս Մ. Սարգ­սյա­նը օ­րի­նակ է ե­ղել շա­տե­րի հա­մար, ճշ­մա­րիտ ու ա­նա­չառ մտա­վո­րա­կա­նի օ­րի­նակ, ո­րի պա­կա­սը այն­քան զգաց­վում է այ­սօր:
Բաց­ման խոս­քից հե­տո ե­լույթ ու­նե­ցան ա­շա­կերտ­նե­րը: Նրանք ներ­կա­յաց­րին նաև Հա­րու­թյուն Հով­նա­թան գրո­ղին և հրա­պա­րա­կագ­րին, ար­տա­սա­նե­ցին նրա բա­նաս­տեղ­ծու­թյուն­նե­րից: Այ­նու­հետև ե­լույթ ու­նե­ցան հյու­րե­րը: Հ. Հով­նա­թա­նը խո­սեց Մ. Սարգ­սյան գրո­ղի և մար­դու մա­սին, ո­րի հետ եր­կար տա­րի­նե­րի մտե­րիմ ըն­կեր­ներ են ե­ղել: Նա ա­շա­կերտ­նե­րին ազ­նիվ ապ­րե­լու, ճշ­մա­րիտ ար­ժեք­նե­րին դա­վա­նե­լու ու­սա­նե­լի և հի­շար­ժան խոր­հուրդ­ներ տվեց:
Դ. Գաս­պա­րյա­նը խո­սեց դա­սա­գիրք կազ­մե­լու դժ­վա­րու­թյուն­նե­րի և մեծ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան մա­սին, քան­զի դա­սագր­քե­րը սե­րունդ­ներ դաս­տիա­րա­կող և ու­սու­ցա­նող գլ­խա­վոր դարբ­նոցն են: Նա կարևո­րեց նաև գի­տե­լի­քի և կր­թու­թյան դե­րը ար­դի ի­րա­կա­նու­թյան մեջ, նաև հա­յոց լեզ­վի ա­նա­ղար­տու­թյան պահ­պան­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը:

Վ. Սարգ­սյա­նը շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նեց մի­ջո­ցառ­ման կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րին, անդ­րա­դար­ձավ Հ. Հով­նա­թա­նի «Ե­րա­նե­լի Մկր­տիչ Սարգ­սյա­նը» գր­քին, որ­տեղ հե­ղի­նա­կը այն­պի­սի ման­րա­մաս­ներ է նկա­տել Մ. Սարգ­սյա­նի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րում («Քաջ Նա­զար», «Կյան­քը կրա­կի տակ», «Ճա­կա­տագ­րով դա­տա­պարտ­ված­նե­րը» վե­պեր, «Սեր­ժանտ Կա­րոն» վի­պակ), որ գու­ցե վրի­պեին ան­գամ փոր­ձա­ռու գրա­կա­նա­գետ­նե­րի աչ­քից: Նա նաև կար­դաց Մ. Սարգ­սյա­նի բա­նաս­տեղ­ծու­թյուն­նե­րից մե­կը, ո­րը լա­վա­գույնս բնու­թագ­րում է ի­րեն` Մ. Սարգ­սյան գրո­ղին և մար­դուն:

Ան­ցել ես դժ­վար, եր­կար ճա­նա­պարհ,
Եվ հետ ես նա­յում հա­յաց­քով մի հաշտ,
Հետևում թո­ղած ան­դունդ, լեռ­նա­պար,
Հրճ­վանք ու սեր, մահ ու մար­տա­դաշտ…

Ինչ որ ու­նեիր, դու տվիր մար­դուն,
Եվ եր­գեր ու սեր, և սիրտ ու ա­վյուն,
Քո խոս­քը ե­ղավ թթ­ված­նի պայ­թյուն,
Եվ կյանքդ՝ լու­սե լիար­ժեք այ­րում…

Շա­տը գնա­ցել, քիչն է մնա­ցել,
Քայ­լի՛ր քո ճամ­փով և ե­ղի՛ր հպարտ,
Որ թե­կուզ և ծեր, բայց չես հնա­ցել,
Եվ ծանր օ­րե­րին մնա­ցել ես Մարդ…

Ե­լույթ ու­նե­ցան նաև հան­դիպ­մա­նը ներ­կա ի­րա­վա­բան Ռ. Մար­կո­սյա­նը, նախ­կին քն­նիչ Մ. Խա­նա­մի­րյա­նը: Հյու­րե­րը դա­տար­կա­ձեռն չէին ե­կել. նրանք ի­րենց հետ բե­րել էին գե­ղար­վես­տա­կան գրա­կա­նու­թյան ար­ժե­քա­վոր նմուշ­ներ, ո­րոնք նվի­րե­ցին դպ­րո­ցի գրա­դա­րա­նին:
Ամ­փո­փե­լով հան­դի­պու­մը` Ա. Ա­միր­ջա­նյա­նը նշեց, որ շփում­նե­րը մշա­կույ­թի գոր­ծիչ­նե­րի հետ միշտ էլ ու­սա­նե­լի են և հո­գե­պես հարս­տաց­նում են սո­վո­րող­նե­րին: Նրանք ծա­նո­թա­նում են ար­դի հայ գրա­կա­նու­թյան նշա­նա­վոր դեմ­քե­րի հետ, ի­րենց հա­մար նոր ա­նուն­ներ հայտ­նա­բե­րում:
Կր­կին հան­դի­պե­լու ակն­կա­լի­քով հյու­րե­րը հրա­ժեշտ տվե­ցին կր­թա­հա­մա­լի­րի կո­լեկ­տի­վին և ա­շա­կերտ­նե­րին:

Գա­յա­նե ՀՈՎ­ՍԵ­ՓՅԱՆ
Ջեր­մու­կի կր­թա­հա­մա­լի­րի փոխտ­նօ­րեն

Մեկնաբանություններ